Aansprakelijkheidsuitsluiting niet wezenlijk anders
Dit blogbericht gaat over de in de Digital Services Act (DSA) opgenomen uitsluiting van aansprakelijkheid van digitale dienstenaanbieders en het nut van een notice en take down procedure.
Op grond van de DSA zijn digitale dienstenaanbieders niet aansprakelijk voor illegale content die via hun diensten wordt verspreid. Die uitsluiting van aansprakelijkheid staat/stond al in de wet, namelijk in artikel 6:196c van het Burgerlijk Wetboek. Op dit punt brengt de DSA dan ook niet wezenlijke veranderingen met zich mee.
Aansprakelijkheidsbeperking bij contentmoderatie
Wel wordt in de DSA een onderwerp opgehelderd waar veel juridische discussie over is geweest.
Een van de voorwaarden voor uitsluiting van aansprakelijkheid is dat de aanbieder de content niet mag aanpassen. Maar wat als de aanbieder dat doet om juist te voorkomen dat er illegale content wordt verspreid? Is de aanbieder dan wel aansprakelijk?
De DSA maakt nu expliciet dat als een aanbieder te goeder trouw en zorgvuldig content aanpast (contentmoderatie toepast), deze nog steeds gebruik kan maken van de uitsluiting van aansprakelijkheid.
Wanneer is een digitale dienstenaanbieder niet aansprakelijk?
Waarom geldt er een uitsluiting van aansprakelijkheid?
De gedachte achter de uitsluiting van aansprakelijkheid is dat het internet vrij toegankelijk moet kunnen blijven: als digitale/online dienstenaanbieders aansprakelijk zouden zijn voor illegale content en activiteiten dan zouden ze ontmoedigd kunnen worden om hun diensten aan te bieden.
Om gebruik te kunnen maken van de aansprakelijkheidsuitsluitingen moeten ze wel aan een paar voorwaarden voldoen. Die verschillen per soort dienst. Voor diensten die alleen bestaan uit het doorgeven – en niet opslaan – van de informatie geldt dat de aanbieder kort gezegd niet zelf bewust de illegale content mag doorgeven en voor diensten die de informatie ook opslaan (dit worden hostingdiensten genoemd) geldt dat ze geen kennis mogen hebben van duidelijk illegale activiteiten of illegale inhoud, of zodra ze daar wel kennis van krijgen deze prompt moeten verwijderen of de toegang moeten blokkeren.
Voor dat verwijderen van de content of blokkeren van de toegang wordt vaak een ‘notice-and-take-down’ procedure gebruikt, die wordt opgenomen in de algemene voorwaarden met de gebruiker. De dienstenaanbieder kan dan bij een melding van een derde (de ‘notice’) dat er illegale content wordt doorgegeven de content verwijderen of deze ontoegankelijk maken (‘take down’). In de DSA wordt dit ‘notice and action’ genoemd.
Bevelen van rechter of bevoegde autoriteiten
Dat dienstenaanbieders gebruik kunnen maken van de aansprakelijkheidsuitsluiting, betekent niet dat zij niet hoeven mee te werken aan verzoeken van rechterlijke instanties of bevoegde autoriteiten om verwijdering van de informatie of het blokkeren van de toegang daartoe en het verstrekken van informatie over de betreffende gebruiker. Dat was al zo maar de DSA schept nu duidelijke kaders waar bevelen van een rechter of bevoegde autoriteit aan moet voldoen. Dit geeft aanbieders van digitale diensten dus meer houvast als zij dergelijke verzoeken ontvangen.